Юкагірскія берасцяныя граматы вядомыя навуцы ўжо больш за сто гадоў. А пачалося ўсё з таго, што ў 1889 годзе нейкі студэнт Новарасейскага ўнівэрсытэту быў асуджаны за рэвалюцыйную дзейнасьць і сасланы ў далёкую Якуцкую вобласьць. Некалькі гадоў ён самотна пражыў сярод юкагіраў, аднаго з карэнных народаў Поўначы, і выявіў, што мясцовае насельніцтва карыстаецца "пісьмёнамі на бяросце". Самуіл Шаргародскі апублікаваў у часопісе «Землязнаўства» кароткі артыкул, у якім упершыню было апісана некалькі юкагірскіх тосаў (тос па-юкагірску — бяроста). З таго часу колькасць уведзеных у навуковы абарот тосаў паступова павялічвалася. Гэтая кніга - першы поўны збор усіх вядомых тосаў, уключаючы выяўленыя ў апошнія 30 гадоў і ніколі раней не публікаваліся. Сярод тосаў, якія служылі для перадачы пісьмовай інфармацыі на адлегласці і ў часе, вылучаюцца два тыпы: "мужчынскія" і "жаночыя". "Мужчынскія" тосы ўяўлялі сабой карты мясцовасці або схемы паляўнічых маршрутаў, а "жаночыя" - любоўныя запіскі маладых незамужніх дзяўчын юнакам, якія апісваюць пачуцці, мінулыя або будучыя падзеі і адносіны. Калі першы тып лістоў мае аналогіі ў Сібіры і ў Паўночнай Амерыцы, то другі, мабыць, унікальны ў маштабе зямнога шара. У сваім даследаванні вядомы расійскі вучоны-паўнознавец, прафесар Еўрапейскага універсітэта ў Санкт-Пецярбургу Мікалай Вахцін распавядае аб правілах чытання тосаў і семантыцы іх асобных знакаў, разважае аб тым, якое месца займаюць тосы сярод іншых піктаграфічных сістэм, наколькі гэта з'ява старажытней і што ўяўляе сабой з пункту гледжання тэорыі.